Diz eklemindeki sorunları teşhis ve tedavi etmek için kullanılan minimal invaziv yöntemdir. Diz artroskopi ameliyatı için ince bir tüp ve ucunda minik bir kamera bulunan bir cihaz kullanılır. Kamera sayesinde cerrah, diz eklemi içini bir monitör aracılığıyla detaylı bir şekilde görüntüleyebilir. Gerekli cerrahi müdahaleleri küçük kesilerle gerçekleştirebilir.
Diz Artroskopi Ameliyatı Kimler İçin Uygun?
Diz artroskopisi, diz ekleminde ağrı, şişlik, hareket kısıtlılığı yaşayan kişiler için uygulanan minimal invaziv yöntemdir. Ancak her hasta bu ameliyat için uygun değildir. Diz artroskopisinin kimler için uygun olduğunu belirleyen çeşitli faktörler vardır.
Menisküs yırtıkları, özellikle sporcularda ve aktif bireylerde sık görülür. Eğer yırtık konservatif yöntemlerle iyileşmiyorsa, artroskopik cerrahi önerilir. Ayrıca dizde kilitlenme veya takılma gibi şikayetler varsa da bu yöntem tercih edilir.
Özellikle ön çapraz bağ (ACL) yaralanmaları, dizin stabilitesini kaybetmesine neden olabilir. Aktif yaşam süren ve spora devam etmek isteyen bireyler için en etkili tedavi seçeneklerinden biridir. Diz ekleminde kıkırdak aşınması veya parçalanması, eklem hareketlerinde kısıtlanmaya ve ağrıya neden olabilir. Artroskopik cerrahi ile kıkırdak onarımı yapılabilir.
Diz ekleminde serbest dolaşan kıkırdak veya kemik parçaları, ağrı ve eklem kilitlenmesine neden olabilir. Artroskopi ile bu serbest cisimler temizlenerek hastanın rahatlaması sağlanır. Fizik tedavi ve ilaç tedavisine rağmen geçmeyen kronik diz ağrısı olan hastalarda uygulanabilir. Bu yöntemle ağrının kaynağı belirlenerek gerekli müdahaleler yapılır.
Ancak, ileri seviyede kireçlenme olan hastalar için diz artroskopisi genellikle önerilmez. Bu hastalar için diz protezi daha uygun bir seçenek olabilir. Uygun tedavi seçeneğini belirlemek için uzman ile detaylı bir değerlendirme yapılması önemlidir.
Diz Artroskopi Ameliyatı Nasıl Yapılır?
Diz artroskopi ameliyatı, diz eklemindeki problemleri teşhis ve tedavi etmek için kullanılır. Küçük kesiler aracılığıyla yapılır. Bu ameliyat, geleneksel açık cerrahiye göre daha hızlı iyileşme ve daha az komplikasyon riski sunar.
Ameliyat öncesi hastanın genel sağlık durumu değerlendirilir. Gerekli tetkikler yapılır. Artroskopi genellikle spinal anestezi veya genel anestezi altında gerçekleştirilir. Bazı durumlarda ise lokal anestezi uygulanabilir.
Cerrah, diz çevresinde genellikle 0.5-1 cm uzunluğunda iki veya üç küçük kesi yapar. Bu kesilerden birine artroskop (küçük bir kamera) yerleştirilir. Kamera, diz ekleminin iç yapısını monitörde büyütülmüş ve net bir şekilde gösterir.
İşlem sırasında menisküs yırtıkları, kıkırdak hasarları, bağ yaralanmaları veya serbest cisimler tespit edilir. Sorunun türüne bağlı olarak, diğer kesilerden özel cerrahi aletler yerleştirilir ve gerekli onarım yapılır. Örneğin, menisküs yırtığı dikilebilir veya hasarlı kısım temizlenebilir, kıkırdak düzeltilebilir ya da kopmuş bağlar onarılabilir.
Diz artroskopi ameliyatı tamamlandıktan sonra artroskop ve cerrahi aletler çıkarılır. Kesiler küçük olduğu için genellikle birkaç dikiş veya steril bant ile kapatılır. Diz, şişliği önlemek için bandajlanır.
Hastalar çoğunlukla aynı gün taburcu edilir. İyileşme sürecinde fizik tedavi önerilir ve birkaç hafta içinde normal aktivitelere dönüş sağlanabilir. Ancak iyileşme süresi, yapılan müdahalenin türüne göre değişir.
Diz Artroskopi Ameliyatı Sonrası Süreç
Diz artroskopi ameliyatı sonrası iyileşme süreci genellikle açık cerrahiye göre daha hızlı ve konforludur. Ancak tam iyileşme süresi, yapılan işlemin türüne ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Ameliyat sonrası süreç, dikkatli bir bakım ve rehabilitasyon gerektirir.
Diz artroskopisi genellikle günübirlik bir işlemdir ve hastalar aynı gün taburcu edilir. Ameliyat sonrası dizde şişlik ve hafif ağrı olması normaldir. Bu durum, buz uygulaması ve doktorun reçete ettiği ağrı kesicilerle kontrol altına alınabilir. Diz, ilk birkaç gün yüksekte tutulmalı ve dinlenmeye özen gösterilmelidir.
Ameliyat sonrası erken dönemde koltuk değneği kullanımı gerekebilir. Ancak basit müdahalelerde çoğu hasta birkaç gün içinde desteksiz yürüyebilir. Menisküs onarımı veya bağ rekonstrüksiyonu gibi daha karmaşık işlemlerde dizin korunması gerekebilir. Bu nedenle bir süre ağırlık vermekten kaçınılması önerilir.
Fizik tedavi, diz fonksiyonlarının yeniden kazanılması ve kas güçsüzlüğünün önlenmesi için kritik bir rol oynar. Egzersiz programı, hareket açıklığını artırmaya ve kasları güçlendirmeye odaklanır. Hastanın durumuna göre tedavi süreci birkaç hafta ile birkaç ay arasında değişebilir.
Hafif günlük aktiviteler genellikle birkaç hafta içinde yapılabilir. Ancak sporcuların tam performanslarına dönmesi daha uzun sürebilir. Yoğun fiziksel aktivite gerektiren işlerde çalışanlar için de aynı durum geçerlidir.
Enfeksiyon, kan pıhtılaşması veya eklem sertliği gibi nadir komplikasyonlar görülebilir. Şiddetli ağrı, kızarıklık, ateş veya aşırı şişlik durumlarında derhal doktora başvurulmalıdır. Düzenli doktor kontrolleri ve fizik tedavi, başarılı bir diz artroskopi ameliyatı sonrası iyileşme süreci için büyük önem taşır.
